Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu'nun tavsiyelerinde doğrultusunda normalleşme süreci kapsamında hizmet verecek sektörlerden AVM'lerde alınacak tedbirlere ilişkin bir rehber hazırladı. Rehberde, AVM'de ve AVM'deki iş yerlerinde görünür yerlere COVID-19 önlemleri ile ilgili el yıkama, maske kullanımı ve iş yeri içinde uyulması gereken kuralların yer aldığı afişler asılması gerektiği vurgulandı.

AVM ve iş yerlerinin girişinde, AVM içerisinde uygun yerlerde el antiseptiği bulundurulması gerektiğinin bildirildiği rehberde, “AVM girişlerinde bulunan hava perdeleri çalışıyorsa kapatılmalıdır. COVID-19 için AVM'lerin hiçbir yerinde dezenfektan püskürtme işlemi (dezenfektan tüneli gibi uygulamalar) yapılmamalıdır. Dünyadaki sağlık otoriteleri (Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi) tarafından önerilmeyen bu işlem toksik etkileri nedeniyle insan sağlığına zararlı olabilir” denildi.

AVM giriş ve çıkış kapılarının kullanımına yönelik önlemler

AVM giriş çıkış kapıları ve genel alanlara yönelik tedbir önerilerin yer aldığı rehberde, “Giriş ve çıkışlar kişilerin birbirleriyle temasını engelleyecek şekilde düzenlenmelidir. Giriş ve çıkışlar için zeminde tek yönlü gidiş-geliş işaretleri konulmalıdır. AVM'de olabildiğince fazla sayıda giriş kapısı açılmalıdır. AVM'deki kişi sayısı her 10 metrekareye bir kişi olacak şekilde sınırlandırılmalıdır. AVM'den çıkış yapan kişi sayısı kadar kişinin giriş yapmasına izin verilmelidir. AVM'ye girişte tıbbi/bez maske takılmalı ve maskesi olmayanlar içeri alınmamalıdır. Girişte ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateşi 38'den yüksek olanlar içeri alınmamalı, sağlık kuruluşuna gitmesi istenmelidir. AVM giriş ve çıkışlarında sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre, 3-4 adım) uyulmalı, girişlerde kişiler sıra ile içeriye alınmalı ve sırada durulması gereken alanlar, aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleriyle belirlenmelidir. Müşteriler anonslar ya da videolarla COVID-19 kapsamında AVM' de uyulması gereken kurallar konusunda bilgilendirilmelidir. Bu anonslarda AVM ziyaretinin 3 saatten uzun olmaması ve grup halinde dolaşılmaması önerilerine de yer verilmelidir. Yemek katındaki her türlü masa ve sandalyenin kullanılması engellenmelidir” ifadeleri kullanıldı.

COVID-19 bulaşma riskini artıracağı için yapılmaması gerekenler şu şekilde sıralandı:

“Konser ve gösteri gibi toplu etkinlikler COVID-19 AVM ve AVM İçindeki İş Yerlerinde Alınacak. Promosyon uygulamaları broşür dağıtımı, dinlenme alanlarının kullanımı, çocuk ya da diğer yaş gruplarına yönelik oyun alanları ve sinemaların kullanımı, mescitlerin kullanımı, oto yıkama hizmeti, vale hizmeti, genel alanlarda yemek ve diğer gıdaların tüketimi, tekerlekli sandalye kullanımı, sigara içme alanı kullanımı, mama sandalyesi kullanımı, bebek arabası kiralanması gibi durumlar”

İş yerlerine yönelik önlemler

İş yeri çalışanlarının maske kullanmasının önerildiği rehberde, “ İş yeri girişinde ve kasalarda (ödeme noktalarında) el antiseptiği bulundurulmalıdır. El antiseptiğinin doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilmeli, üzerine ekleme yapılmamalı ve boşalanı yenisi ile değiştirilmelidir. İş yeri içerisinde kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici koyulmalıdır. Bu, kapının her iki tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa, plastik duba gibi bir blokaj materyali de olabilir.Müşterilerin iş yerine tek başlarına girmeleri sağlanmalıdır. İş yerine 8 metrekareye 1 kişi düşecek şekilde müşteri alınmalıdır (Ör. 32 metrekarelik bir dükkânda 2 çalışan varsa 2 de müşteri alınabilir). İş yeri dışında da sosyal mesafenin korunmasını sağlamak üzere kalabalık oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır. Gereken yerlerde zemine aralarında en az 1 metre mesafe olacak şekilde yer işaretleri yerleştirilmelidir.Deneme kabinleri mümkün olduğu kadar kullanılmamalı, içeride kalma süresi sınırlandırılmalı (10 dakikayı geçmemeli), maskeler çıkarılmamalı ve her müşteriden sonra kabin havalandırılarak sık kullanılan yüzeyler uygun şekilde temizlenmelidir. Kabinler kullanılmadığı zamanlarda kapı/perdeler açık bırakılmalı ve havalandırmanın sürdürülmesi sağlanmalıdır. İkiden fazla deneme kabini olan iş yerlerinde deneme kabinleri birer atlayarak ve dönüşümlü kullanılmalıdır (ör. ilk seferde 1,3,5, ikinci seferde 2,4,6 gibi). Denenen ürünlere Ultraviyole ışınları uygulanmamalıdır. Avrupa Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi tarafından önerilmeyen bu işlem insan sağlığına zararlı olabilir. Kozmetik ürünler ve parfümlerin deneme amacıyla kullanımı engellenmelidir. Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerlere, aralarında en az 1 metre 3 mesafe olacak şekilde yer işaretleri yerleştirilmelidir.Mümkün olduğunca nakit ödemeden kaçınılmalı, kartla temassız ödeme tercih edilmelidir” denildi.

Müşterilere yönelik öneriler

AVM içerisinde COVID-19 kapsamında alınan kurallara uyulması gerektiğinin vurgulandığı açıklamada, “ Diğer müşteriler ve çalışanlar ile sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre, 3-4 adım) dikkat edilmelidir. Tıbbi/bez maske kullanılmalıdır. AVM içerisinde bulunan berber veya güzellik salonlarını kullanacak kişiler, ‘Berber, Kuaför ve Güzellik Salonlarında Alınması Gereken Önlemler' kapsamındaki kurallara uymalıdır. İş yeri içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunulmamalıdır. Dokunulduğunda eller su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamıyorsa el antiseptiği kullanılmalıdır. Sık dokunulması mümkün olan yüzeylerin farkında olunmalı, buralara dokunmak gerekirse, sonrasında eller su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabuna ulaşılamıyorsa el antiseptiği kullanılmalıdır” ifadeleri kaydedildi.