Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından yürütülecek olan ‘Denizli Yürüyüş ve Bisiklet Yolları Araştırması’ projesi ve Denizli’ye gelen yerli ve yabancı turistlere rehberlik etmesi amacıyla oluşturulacak ‘Turizm Haritası’ projesi, Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) tarafından 2025 Yılı Teknik Destek Programı kapsamında desteklenecek. Protokole imzalar atıldı. Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüdaverdi Otaklı, önce GEKA Genel Sekreteri Ümit Gülyağı ve ardından da Denizli Ticaret Odası (DTO) Başkanı Uğur Erdoğan ile bir araya gelerek protokolü imzaladı.
Denizli’nin zengin tarihi, kültürel ve doğal güzelliklerini ziyaretçilere en iyi şekilde sunacak ve şehrimizin turizm potansiyelini artırmaya önemli bir katkı sağlayacak bu projenin detaylarını, Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüdaverdi Otaklı ile konuştuk. Sadece proje özelinde kalmadık, kent turizmi üzerine de uzun bir sohbet gerçekleştirdik.
PROTOKOLÜ İMZALANAN BU PROJENİN KENT TURİZMİNE KATKISI NE OLACAK?
Denizli’nin turizm potansiyelinin iyi bir noktada olduğunu dile getiren İl Kültür ve Turizm Müdürü Otaklı, turizm destinasyonu sayısında yaşanan artışa atıfta bulunarak, “Yürüyüş ve bisiklet rotalarımızı da bu destinasyonlara eklemek istedik” dedi. Projenin başlatılması için ihale sürecine geçileceğini belirten Otaklı, “Bu projenin kent turizmine faydalı olabilmesi adına, Pamukkale Üniversitesi’nin bilimsel katkısının yanı sıra kentte mevcut ve potansiyel yürüyüş ve bisiklet rotalarını kullanan amatör sporcuların, doğa tutkunlarının, gönüllülerin ve kurumların görüşleri de iş birlikçi bir yaklaşımla projeye dahil edilecek” sözlerine yer verdi.
YÜRÜYÜŞ YOLU ARAŞTIRMASINDA HANGİ ROTALAR PROJEYE DAHİL EDİLECEK?
Zaten projenin de içine dahil edileceği Attuda Hisarköy’den başlayan bir rota bulunduğunu biliyoruz. Bu sırada üniversitemizin kıymetli akademisyenlerinden, bir kültür ve tarih aşığı olan Prof. Dr. Turgut Tok’un da kulaklarını çınlatıyoruz. Komutan Timur’un 6 aylık bir dönemini Denizli’de geçirdiği yıllara gidiyoruz. Denizli’de ordunun konakladığı lokasyonun da bu kültür rotasına dahil edileceği bilgisini alıyoruz. Ayrıca yayla turizm güzergahlarının da bu rotada bulunacağını öğreniyoruz. Serinhisar’dan Kefe Yaylası, Beyağaç’tan Kartal Gölü, Buldan’dan Süleymanlı Yaylası bu lokasyonlardan sadece birkaçını oluşturuyor.
OTAKLI: “BİSİKLET ROTALARI YÖNÜNDEN DENİZLİ OLDUKÇA FAKİR”
Coğrafi yapısı bir çanak şeklini andıran Denizli’nin özellikle şehir merkezine geliş-gidişlerde ulaşım aracı olarak bisikletin kullanılması çok yaygın değil. Ayrıca şehrin merkezinde bisikletliler için güvenli yollar da yaygın olarak bulunmuyor. Bisikletiyle işe gidip gelmek isteyenlerin çok fazla talepte bulunduğunu, ancak giderken rahat yapılabilen seyahatin dönüş yolunda yokuş nedeniyle zor olduğunu anlatan İl Kültür ve Turizm Müdürü Otaklı, projenin Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınacak teknik destekle birlikte tamamlanacağını, şehir merkezinden ziyade daha çok ormanlık alanlarda doğanın içinde bisiklet keyfi yaşamak isteyen Denizlililer için konforlu sürüş alanları oluşturulacağını söylüyor.
2026 YILI SONUNDA TAMAMLANMASI HEDEFLENİYOR
Pamukkale’de ve Akköy’de mevcut bisiklet rotalarının bulunduğunu ve hangi alanlara yeni bisiklet yollarının yapılacağını sorduğumda, projenin turistik bölgede bulunan bu rotanın devamı niteliğinde olacağı yanıtını alıyorum. Daha fazla turist, şehre yeni turizm destinasyonları kazandırılması ve şehrin doğa turizminde bir cazibe merkezi olması adına önemli katkılar sağlaması hedeflenen projenin tanıtım faaliyetlerine de ayrı bir mesai harcanacak. Yaklaşık 5-6 ay gibi bir sürede rotaların belirleneceğini, 1-1,5 yıl içerisinde de projenin sonuçlandırılacağını öğrendikten sonra bu kez GEKA tarafından desteklenecek projenin bütçesini öğrenmek istiyoruz. Ancak bu sorumuza yanıt alamıyoruz.
DENİZLİ TURİZM HARİTASI, “DENİZLİ’DE NEREYİ GEZEBİLİRİM?” SORUSUNA YANIT OLACAK
İş için, eğitim için, yeni yerler keşfetmek için bir sebeple Denizli’ye yolu düşen herkesin, Denizli’yi keşfetme yolcuğuna rehberlik edecek olan ve projenin önemli kazanımları arasında bulunan ‘Denizli Turizm Haritası’ Denizli Ticaret Odası’nın katkılarıyla yapılacak. Harita hazırlanırken, tüm detayların enine boyuna tartışıldığını, renginden tasarımına, hangi tarihi değerin haritaya eklenip eklenmeyeceğine kadar uzun ve kapsamlı bir çalışma yapıldığını belirten Otaklı, antik kentlerin, camilerin, höyüklerin, müzelerin, tarihi dokusunu korumaya çalışan Kaleiçi Çarşısı’nın yanı sıra yemek ve alışveriş için alanlar, şehri gezmek isteyenler için alternatif durakların bu haritada yer aldığını kaydetti. QR kod ile dijital ortamda da bu haritaya erişim imkânı sağlanacağından söz eden Otaklı, “Ciddi bir emek verildi, ekibimiz günlerce üzerinde çalıştı. Güzel bir iş çıktı. İnşallah yakın zamanda bastırılıp, havalimanlarından, otogardan, otellerden, kamu kurum ve kuruluşlarından ücretsiz olarak temin edilebilecek”
PAMUKKALE’DE GECE MÜZECİLİĞİ VE GİRİŞ ÜCRETLERİ
Proje ile ilgili sorularımı tamamlayıp, sohbetimizde biraz da kent turizminin diğer konularına değiniyoruz. Unesco Dünya Mirası Listesi’nde bulunan Pamukkale’de 12 Nisan 2024 tarihinden beri uygulanan gece müzeciliği, vatandaşlardan yoğun talep görmüştü. Müzekart’ın geçerli olduğu gece müzeciliği; yerli ve yabancı turistlere, antik kent ve ören yerlerini, yazın güneşin yakıcı sıcağı yerine, özel aydınlatmalar sayesinde akşam serinliğinde yıldızların altında keşfetme imkânı sunuyor. Ancak bu yılın Temmuz ayından itibaren Müzekart’a ek olarak gişeden 100 TL karşılığında bilet alınması kararı, tepkileri de beraberinde geldi. Müzekart sayesinde gişelerden sıra beklemeden geçen turistler, karar sonrası uzun bilet sırasında zaman kaybetti. 2025 yılı için Müzekart ücreti 100 TL. Yani Müzekart alarak Pamukkale’yi gece gezmek isterseniz giriş ücreti 200 TL. Müzekart, aynı ören yeri ve müzeye bir yılda iki kez giriş hakkı veriyor. Müzekart olmadan yerli-yabancı turist için Pamukkale’ye gündüz giriş ücreti 700 TL. Girişler, 18 yaş altı ve 65 yaş üstü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için ise ücretsiz.
OTAKLI İLK KEZ AÇIKLADI: LAODİKYA’DA GECE MÜZECİLİĞİ BAŞLIYOR
Sohbetimizde kent turizmi adına yeni bir gelişmeyi de paylaşan Otaklı, bizim rotamızı ise Laodikya’ya çeviriyor. Laodikya, M.Ö. 1. yüzyılda Anadolu’nun en ünlü kentlerinden biri. Bölge, ticaret merkezi olmasının yanı sıra inanç turizmi açısından da oldukça önemli. Çünkü İncil’de adı geçen 7 kiliseden biri bu antik kentte bulunuyor. Erken Bizans Dönemi’nde dini bir metropol merkez olan kilise, 2010 yılında yapılan kazı çalışmalarında ortaya çıkarıldı.
Geçtiğimiz hafta yaptıkları görüşmeler sonucunda, Hierapolis ve Pamukkale’nin ardından Laodikya Antik Kenti’nde de gece müzeciliğinin başlayacağını ilk kez açıklıyor Otaklı ve devam ediyor sözlerine: “İlk kez sizin aracılığınızla Denizli’ye duyuralım. Laodikya’da da gece müzeciliğini başlatalım istedik. Bu alanın gece de ziyarete açılmasını istiyoruz” Projenin en kısa sürede hayata geçirilmesi için gerekli görüşmelerin yapıldığını öğreniyoruz. Şimdi Anıtlar Kurulu kararı bekleniyor. Gece müzeciliği şüphesiz bölgeye önemli bir kazanım olacaktır.
PAMUKKALE’YE ‘DİJİTAL DENEYİM MÜZESİ’ GELİYOR
Gelelim Dijital Deneyim Müzesi’ne… Bu müzeler, interaktif üniteleriyle ziyaretçilerini büyülü bir dünyaya götüren, dijital çağın teknolojisiyle geçmişte yolculuğa çıkaran bir simülasyon. Sanal ve artırılmış gerçeklik, dokunmatik ekranlar ve dijital medya gibi birçok farklı ve etkileşimli teknoloji yer alıyor. Müzede yapay zekâ, kızılötesi, derinlik algılama sensörleri, sanal gerçeklik ve etkileşimli ekranlar gibi birçok farklı teknoloji bulunuyor.
Bugün Türkiye’de birkaç yerde var. Örneğin Efes Antik Kenti’nde. Antik Akdeniz medeniyetinin gündelik hayatı, ticareti, dinî ritüelleri, kültürü ve sanatı hakkında çok değerli bir hazine olan Efes'in hikâyesi, Efes Deneyim Müzesi’nde ziyaretçilere 17 farklı dil seçeneği ile anlatılıyor.
Şimdi Denizli’ye kazandırılması için çalışmalara başlanıldığını öğreniyoruz. Bu gelişme oldukça heyecan verici. Nereye yapılacağı belirlenen proje ile ilgili detayları paylaşan Otaklı, “Ziyaretçiler, 2200 yıl önce Hierapolis’te yaşam ve yönetimin nasıl olduğunu, dönemin atmosferi ve izleriyle teneffüs edecek ardından antik kenti gezmeye başlayacaklar. Türkiye’nin en büyük nekropol (mezarlık) alanına sahip olan Hierapolis’in Kuzey Kapısı’ndan girildikten sonra tarih yolculuğu başlamış olacak” dedi.
Efes Deneyim Müzesi’nde bu dijital deneyim için tek kişilik bilet fiyatı 600 TL. Denizli’deki Dijital Deneyim Müzesi için fiyat ne olur ben de sizler gibi bu sorunun yanıtını bekliyor olacağım.
DENİZLİ’DE BALON TURİZMİNE İLGİ ARTIYOR
Türkiye’de Kapadokya’nın ardından en çok balon uçuşunun yapıldığı Denizli’de, 2024 yılında 12 bin kişi balonla Pamukkale’yi kuşbakışı seyretme imkânı buldu. Son yıllarda ciddi talep gören balon turizmi, Denizli için de alternatif bir alan olarak öne çıkıyor. Özellikle yabancı turistler, aldıkları biletlerde ve tatil seçeneklerinde, balon uçuşlarının da olduğu paketleri tercih ediyor. Ancak Denizli’de bir konaklama sorunu var. Gezmek için Denizli’ye gelen turist, konaklama yapmadan kentten ayrılıyor. Kentteki konaklama süresi, 1.2 gün. Bu oranın 2 güne çıkarılması için çalışmalara devam ettiklerini belirten Otaklı, turistlerin genellikle gece 01.00 sularında Antalya’dan yola çıkarak Denizli’ye geldiğini, balon turunun ardından kentten ayrıldığını kaydetti.
SAĞLIK TURİZMİNİN TANITIMINI YABANCI INFLUENCERLAR YAPACAK
Sağlık turizmi, apayrı bir başlık Denizli için. Binlerce yıllık bir geçmişi var şifalı suların. Denizli antik çağlardan bu yana şifa kaynağı olmaya, şifa dağıtmaya devam etmiş bugün olduğu gibi. Karahayıt olarak bilinen Pamukkale’ye yaklaşık 24 km uzaklıktaki bölgede pek çok tesis var. Bazıları prestijli ve kompleks yapıda olan tesisler, bazıları ise sadece bir göz oda ve küvetten ibaret. Halk arasındaki ismiyle sıcak sular, pek çok hastalığın tedavisinde tercih ediliyor. Yeraltından gelen bu şifa kaynağının, bilimsel yöntemler ve uzman gözetiminde yapılması için yıllarca talep edilen ve beklenen fizik tedavi hastanesi bundan birkaç yıl önce Karahayıt bölgesine Pamukkale Üniversitesi tarafından kazandırıldı. Pamukkale Üniversitesi Termal Rehabilitasyon Merkezi (PAÜTERM), oldukça da rağbet görüyor. Ancak bilinirliğinin artırılması adına ulusal ve uluslararası ölçekte tanıtımlar yapılması için çalışma başlatıldı. 2025 yılının Ekim ayını işaret ederek, bölgenin tanıtımı için atağa geçileceğini söyleyen Hüdaverdi Otaklı, sağlık turizminde ciddi bir kitlesi bulunan yabancı influencerların Ekim ayında Denizli’ye getirileceğini anlattı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı tarafından, yurt dışı odaklı tanıtım faaliyeti yürütüldüğünü, bu çalışmaların bölgedeki sağlık turizmine de ivme kazandıracağını belirtti.
YAZARIN ÖNERİSİ
UNESCO Dünya Miras Listesinde bulunan Pamukkale, 2025 yılının ilk 8 ayında Türkiye’de en çok ziyaret edilen 2. ören yeri oldu. Birinci sıradaki İzmir’deki Efes Antik Kenti’ni 1 milyon 741 bin 547 kişi ziyaret ederken, Pamukkale 1 milyon 613 bin 357 ziyaretçiyi ağırladı. Nevşehir’deki Kapadokya-Göreme bölgesi ise 8 ayda 766 bin 937 ziyaretçi ile listenin üçüncü sırasında yer aldı. Pamukkale’yi en çok Orta Amerikalı turistler ziyaret etti.
Peki ama 1 milyon 613 bin 357 ziyaretçiden kaçı yerli, kaçı yabancı? Bu ziyaretçilerden kaçı Denizli’de yaşıyor? Kaçı genç, kaçı 65 yaşın üzerinde? Türkiye’de tüm antik kent ve ören yerlerine, o şehirde yaşayan vatandaşlar için ek giriş imkanları sağlanmalıdır. Örneğin; Denizli’de ‘Kültürel Mirasımıza Yolculuk’ diye bir proje başlatalım ve gencinden yaşlısına bu şehrin tüm sakinlerine kültürel zenginliklerimizi keşfetme imkânını sunalım.