Rahim sarkması, pelvik taban kasları ve bağ dokularının zayıflaması sonucu rahmin vajinaya doğru kayması olarak tanımlanıyor. Bu durum başlangıçta hafif seyrederken zamanla ilerleyerek rahmin vajina dışına çıkmasına yol açabiliyor. Doç. Dr. Soner Gök, rahatsızlığın idrar ve dışkılama sorunlarına, cinsel yaşamda olumsuzluklara ve özgüven kaybına neden olabileceğini belirtti.
NEDENLERİ VE RİSK FAKTÖRLERİ
Rahim sarkmasının başlıca nedenleri arasında çok sayıda vajinal doğum, özellikle zor ve müdahaleli doğumlar yer alıyor. Menopoz döneminde östrojen hormonunun azalması bağ dokularının elastikiyetini kaybetmesine yol açıyor. Genetik yatkınlık, uzun yıllar ağır fiziksel işlerde çalışma, kronik kabızlık, öksürük, obezite ve karın içi basıncı artıran diğer durumlar da riski yükseltiyor.
BELİRTİLERİYLE GÜNDELİK YAŞAMI ETKİLİYOR
Hastalar genellikle vajinada dolgunluk hissi, aşağıya doğru baskı veya dışarı çıkan kitle şikayetiyle doktora başvuruyor. Bu belirtiler uzun süre ayakta kalma veya fiziksel efor sonrası artıyor. İdrar kaçırma, sık idrara çıkma, idrar yapmada zorluk, dışkılama güçlüğü ve cinsel ilişkide ağrı gibi eşlik eden yakınmalar günlük yaşamı ve sosyal hayatı olumsuz etkiliyor.
TANI YÖNTEMLERİ BASİT VE ETKİLİ
Tanı genellikle jinekolojik muayene ile konuluyor. Bazı vakalarda pelvik organların durumunu değerlendirmek için ultrason ve dinamik manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri kullanılıyor. İdrar kaçırma gibi sorunlar varsa ürodinami testi ile pelvik taban fonksiyonları inceleniyor.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ SARKMA DERECESİNE GÖRE BELİRLENİYOR
Tedavi kararı sarkmanın derecesi, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, cinsel yaşamı ve doğurganlık isteğine göre veriliyor. Hafif sarkmalarda pelvik taban kaslarını güçlendiren Kegel egzersizleri uygulanıyor. Ameliyat istemeyen veya risk taşıyan hastalarda vajina içine yerleştirilen destekleyici pesserler tercih ediliyor.
CERRAHİ YÖNTEMLER RAHİM KORUNARAK DA UYGULANABİLİYOR
İlerlemiş vakalarda cerrahi tedavi gerekiyor. Rahmin vajinal yoldan alınması ve eşlik eden mesane veya bağırsak sarkmalarının onarılması en sık kullanılan yöntemlerden biri. Rahmi korumak isteyen hastalarda laparoskopik veya robotik sakrohisteropeksi ile rahim kuyruk sokumu kemiğine sabitleniyor. Uterosakral ligament fiksasyonu ve Manchester operasyonu da rahim koruyucu diğer cerrahi seçenekler arasında yer alıyor.
ÖZEL DURUMLAR İÇİN ALTERNATİF AMELİYATLAR
İleri yaşta, cinsel hayatı olmayan ve büyük cerrahilere uygun olmayan hastalarda LeFort kolpokleisis ameliyatı uygulanıyor. Bu yöntem vajina girişinin kapatılması işlemini içeriyor ve cinsel ilişkiyi engelliyor. Cerrahi sonrası iyileşme süresi 4-6 hafta sürüyor, bu dönemde ağır kaldırmamak, kabızlıktan korunmak ve cinsel ilişkiden kaçınmak gerekiyor.
AMELİYAT SÜREÇLERİ VE İYİLEŞME DETAYLARI
Cerrahi işlemler 1 ila 3 saat arasında değişiyor ve hastanede kalış süresi genellikle 1-2 gün olarak belirleniyor. Doç. Dr. Soner Gök, "Vajinal bölgede dolgunluk veya baskı hissederseniz, gecikmeden uzmana başvurun" dedi. Tedavi edilmezse rahatsızlık ilerleyerek idrar-dışkılama sorunları, vajinal ülserler, cinsel işlev bozuklukları ve tekrarlayan enfeksiyonlara yol açabiliyor.