Anayasa Mahkemesi, teknik altyapısı tamamlanmamış geliştirme alanlarında yapı ruhsatı için talep edilen altyapı bedeline ilişkin düzenlemeyi iptal etti. Karar, Resmi Gazete'de yayımlanarak oy birliğiyle alındı ve 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Bu gelişme, belediyelerin yapı ruhsatı süreçlerindeki mali yükümlülük uygulamalarını doğrudan etkileyecek.
İPTAL EDİLEN DÜZENLEME DETAYLARI
Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi'nin başvurusu üzerine görüşülen dava, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 23. maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesindeki bir bölümü hedef aldı. Bu bölüm, parselasyon planları tasdik edilmiş ancak yolu, pis su ve içme suyu şebekeleri gibi teknik altyapısı henüz yapılmamış yerlerde, yapı ruhsatı talebinde bulunanlardan hisselerine düşen teknik altyapı bedelinin yüzde 25'inin peşin ödenmesini ve kalan yüzde 75'inin altyapı hizmetinin tamamlanmasından itibaren en geç 6 ay içinde ödenmesini taahhüt etmelerini şart koşuyordu. Yüksek Mahkeme, bu hükmün Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti.
BAŞVURUNUN GEREKÇESİ
Başvuruda, gelişme konut alanlarında yapı ruhsatı almak isteyen kişilere getirilen mali yükümlülüğün miktarının yasal düzenlemede netleştirilmediği, bunun yerine yönetmelikle belirlenmesinin öngörüldüğü vurgulandı. İstemde, bu durumun Anayasa'nın kanunilik ilkesine aykırı olduğu ifade edildi. Mahkeme, başvuruyu detaylı inceleyerek iptal kararını verdi ve hükmün yürürlüğe giriş tarihini 9 ay sonrasına erteledi.
KARARIN GEREKÇESİNDEKİ ANA NOKTALAR
Anayasa Mahkemesi'nin kararında, teknik altyapı bedelinin yolu, pis su ve içme suyu şebekeleri gibi altyapı hizmetlerinin yapılmasına karşılık alındığı belirtildi. Bedelin nasıl hesaplanacağına ilişkin herhangi bir ölçüt veya esasın düzenlemede yer almadığına dikkat çekildi. Kararda, "Her ne kadar kuralda yapı sahiplerinin yönetmelikte belirtilen şekilde hisselerine düşen bedeli ödeyeceği belirtilmişse de anılan hususun bedelin kanunla belirlendiğinin kabulü için yeterli olmadığı açıktır" ifadesine yer verildi.
MÜLKİYET HAKKI İHLALİ TESPİTİ
Kararın gerekçesinde, sunulacak kamu hizmetinin bedelinin miktarına dair düzenleme yapılmadığı, bu yetkinin yönetmelikle idareye bırakıldığı vurgulandı. Yüksek Mahkeme, "Kuralda, teknik altyapı bedelinin hesaplanmasına ilişkin olarak herhangi bir ölçüt belirlenmeden, yürütme organına sınırları ve kapsamı belirli olmayan bir yetki tanınmasının mülkiyet hakkının kanunla sınırlanması ilkesiyle bağdaşmadığı sonucuna varılmıştır" değerlendirmesini yaptı. Bu tespit, iptal kararının temelini oluşturdu.
