Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), tarım sektöründe faaliyet gösteren ancak Bağ-Kur sigortası olmayan çiftçiler için önemli bir düzenlemeyi hayata geçirdi. 15 Temmuz 2025 tarihinden itibaren, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı olup Bağ-Kur tescili bulunmayan kişilerin sigortalılığı otomatik olarak başlatılacak. Bu kapsamda, çiftçilere aylık 9 bin TL’nin üzerinde prim borcu yansıtılacak.
OTOMATİK KAYIT SİSTEMİ NEDİR?
SGK’nın yeni uygulaması, ÇKS’ye kayıtlı tüm çiftçilerin Bağ-Kur sigortalısı olarak otomatik tescil edilmesini öngörüyor. Bu düzenleme, 7538 sayılı Kanun çerçevesinde Ziraat Odası’na kayıtlı ve ÇKS’de yer alan vatandaşları kapsıyor. Uygulama, daha önce sigortalı olmayan çiftçilerin prim ödeme yükümlülüğü altına girmesine neden olacak. SGK, bu sistemle sosyal güvenlik kapsamını genişletmeyi ve kayıt dışı sigortalılığı azaltmayı hedefliyor. Ancak, otomatik kayıt sistemi, özellikle sosyal yardım alan veya düşük gelirli çiftçiler için ekonomik yük oluşturabilir.
65 YAŞ ÜSTÜNE MUAFİYET İMKÂNI
Düzenleme kapsamında, 65 yaşını doldurmuş çiftçilere prim ödeme yükümlülüğünden muafiyet hakkı tanındı. SGK eski başmüfettişi İsa Karakaş, “65 yaşını doldurmuşsanız, bulunduğunuz yerdeki SGK’ya dilekçe vererek her ay 9 bin TL’yi aşan sigorta primi ödemekten kurtulun. Yaşınız 65’e yaklaşıyorsa, bu hakkı elde ettiğiniz gün başvuru yapmanız önemli” dedi. Bu muafiyetten yararlanmak isteyenlerin, SGK il veya ilçe müdürlüklerine başvurarak dilekçe vermesi gerekiyor. Başvuru yapılmaması halinde, sistem otomatik olarak prim borcu yazmaya devam edecek.
DÜŞÜK GELİRLİ ESNAF VE ÇİFTÇİLER İÇİN MUAFİYET ŞARTLARI
SGK, düşük gelirli esnaf ve çiftçiler için de muafiyet imkânı sunuyor. Tarımda kendi adına çalışanlar, yıllık tarımsal gelirlerinden giderler düşüldükten sonra kalan net kazancın, prime esas günlük kazanç alt sınırının 30 katından az olduğunu belgelendirmeleri durumunda prim ödemekten muaf olabilecek. Bu belgeler, Ziraat Odaları veya Tarım İl/İlçe Müdürlükleri tarafından düzenlenecek. Gelir vergisinden muaf olan ve Esnaf ve Sanatkâr Sicili’ne kayıtlı kişiler de, faaliyet gelirlerinin belirlenen sınırın altında olduğunu Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği aracılığıyla belgeleyerek SGK’ya sunabilecek.
Muafiyet hakkından faydalanmak isteyenlerin, ilgili belgeleri eksiksiz bir şekilde hazırlayıp SGK’ya teslim etmesi şart. SGK, belgelerin zamanında ibraz edilmemesi durumunda otomatik tescil işlemini gerçekleştirecek ve prim borcu tahakkuk ettirecek.
SOSYAL YARDIMLARA ETKİSİ
Otomatik Bağ-Kur kaydı, sosyal yardım ve maaş alan vatandaşları da yakından ilgilendiriyor. Yeni düzenleme, dul, yetim veya engelli aylığı gibi sosyal yardımların kesilmesine veya gelir kriterlerine bağlı olarak azalmasına neden olabilir. Özellikle Yeşil Kart sahibi vatandaşların kartlarının iptal edilebileceği belirtiliyor. Bu nedenle, ÇKS’ye kayıtlı olanların durumlarını kontrol ederek gerekli işlemleri yapmaları büyük önem taşıyor.
GENİŞ KESİMLERİ ETKİLEYEN BİR UYGULAMA
SGK’nın otomatik Bağ-Kur tescili uygulaması, yalnızca çiftçileri değil, kırsal bölgelerde faaliyet gösteren küçük esnaf ve sanatkârları da kapsıyor. Uzmanlar, uygulamanın ekonomik sonuçlarının geniş kesimlere yayılabileceğini ve bilgilendirme eksikliği nedeniyle karmaşa yaşanabileceğini ifade ediyor. Vatandaşların, Ziraat Odaları veya SGK müdürlüklerinden bilgi alarak durumlarını gözden geçirmeleri ve muafiyet haklarından yararlanmak için harekete geçmeleri gerektiği vurgulanıyor.
