Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), Ekim 2025 dönemine ilişkin girdi maliyetleri ile tarladan sofraya fiyat makası araştırmasını kamuoyuna sundu. Araştırmaya göre, patates, kuru soğan, marul ve maydanoz gibi ürünlerde üretici fiyatı ile market fiyatı arasındaki fark yüzde 230 ile 380 arasında değişti. Bu fark, gıda erişimini zorlaştıran bir tabloyu yansıtıyor ve aylık fiyat artışları da dikkat çekiyor.
TARLADAN TEZGAHA FİYAT ARTIŞLARI KATLANDI
Patatesin kilogram fiyatı bir ayda 19,08 liradan 25,35 liraya yükseldi. Kuru soğan 14,51 liradan 18,90 liraya, domates 37,35 liradan 46,46 liraya, yeşil soğan ise 43,19 liradan 48,47 liraya çıktı. Kabak 46,49 liradan 51,02 liraya, nohut ise 109,70 liradan 115,31 liraya ulaşarak aylık artışlarını sürdürdü. Tarla ve bahçelerde ürün kayıpları yaşanırken, tüketici tezgâhlardaki etiketler nedeniyle alışveriş sepetini daraltmak zorunda kalıyor.
GİRDİ MALİYETLERİNİN YÜKSELİŞİ ÜRETİCİYİ SIKINTIYA SOKUYOR
TZOB hesaplamalarına göre, mazot fiyatlarında yıllık yüzde 30,4 artış kaydedildi. ÜRE gübresinde yıllık artış oranı yüzde 63,1, besi yeminde yüzde 31,8, zirai ilaçta yüzde 14,9 ve elektrikte yüzde 12,8 olarak ölçüldü. Bu maliyet artışları, tarımsal üretimi etkileyerek genel gıda fiyatlarını yukarı taşıyor. Üreticiler, artan girdilere yetişmekte zorlanırken, Ticaret Bakanlığı patates fiyatlarına ilişkin bir açıklama yaptı.
PATATES FİYATLARIYLA İLGİLİ AÇIKLAMA GELDİ
Patates fiyatlarının zirve yaptığı dönemde Ticaret Bakanlığı, "Patatesin ortalama perakende satış fiyatı 12,75 lira seviyesinde olup, 25 lira gibi rakamlar genel piyasa fiyatlarını yansıtmamaktadır" ifadesini kullandı. Bu açıklama, piyasa fiyatlarındaki çeşitliliği vurgulamak amacıyla yapıldı. Bakanlık, fiyat oluşumunu yakından takip ettiklerini ve müdahale mekanizmalarını devreye soktuklarını belirtti.
GIDA FİYAT ENDEKSLERİNDE YÜKSEK SEYİR
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Ekim 2025 Gıda Fiyat Endeksi'nde aylık yüzde 2,70 ve yıllık yüzde 32,3 artış tespit etti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Tüketici Fiyat Endeksi'nde gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık yüzde 4,05, yıllık yüzde 39,19 artış ölçüldü. Türk-İş'in açlık ve yoksulluk sınırı araştırması, mutfak enflasyonunda aylık yüzde 1,58 ve yıllık yüzde 39,06 oranlarını gösterdi. Araştırmaya göre, sağlıklı gıdaya erişimi temsil eden açlık sınırı harcamaları son 2 yılda yüzde 107 arttı.
