Zeytin üreticilerinin, köylülerin, yaşam savuncularının ve muhalefetin günlerdir karşı çıktığı zeytinlik alanlarının ranta açılmasının öngören kanun teklifi TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Enerji ve maden alanlarına yönelik düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'a göre, zeytinlik olarak kayıtlı alanlar veya fiili olarak üzerinde zeytinlik bulunan alanlarda madencilik faaliyeti yürütülen her yıl için, bu sahaların rehabilitasyon çalışmalarını temin etmek üzere ruhsat sahibinden işletme ruhsat bedeli kadar ayrıca tahsilat yapılacak.
Kanunla, ÇED süreçlerinin hızlandırılması ve zeytin ağaçlarının bulunduğu bölgede madencilik faaliyetleri yürütülebilmesi öngörülüyor.
RUHSAT BEDELİNDE YÜZDE 30 İNDİRİM
Değişiklikle, ruhsat sahiplerinin işletme ruhsat bedeli kadar rehabilitasyon bedeli ödemesi zorunlu hale getiriliyor, mevcut düzenlemede çevre ile uyum bedeli ruhsat bedelinin bir payı olarak tahsil edilmesi nedeniyle ruhsat bedelinde yüzde 30 oranında indirim yapılacak.
Tahsil edilecek işletme ruhsatı bedelinde yapılan indirimin devlet hakkı gelirlerinde azalmaya sebebiyet vermemesi için mevcutta en az işletme ruhsat bedeli kadar alınan asgari devlet hakkı miktarı da ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlası kadar artırılıyor.
Ayrıca düzenlemeyle krom madeni, Maden Kanunu'nun "Devlet Hakkı Oranlarının" bulunduğu tabloda yer almasına rağmen Londra Metal Borsası'nda işlem görmediği için bu tablodan çıkarılarak genel hükümlere tabi hale getirilecek.
MADEN ARAMA FAALİYETLERİ
Maden Kanunu'nun arama faaliyetlerini düzenleyen hükmünde yapılan değişikliğe göre, arama ruhsatının düzenlenmesinden sonraki ilk bir yıl ön arama dönemi olacak.
Ön arama dönemini takip eden genel arama dönemi, 4. Grup madenlerde 2 yıl, diğer grup madenlerde 1 yıl olacak.
İDARİ PARA CEZASINA VE RUHSAT İPTALİ YAPTIRIMI
Maden Kanunu'nun "işletme ruhsatı ve madenin işletilmesi"ni düzenleyen hükmünde değişik yapılıyor.
Buna göre, rehabilitasyon bedelinin ruhsat bedelinden ayrı bir bedel olarak alınmasını öngören ilgili diğer maddelere uyum sağlanması ve ruhsat süresinin uzatılması taleplerinin uygun bulunabilmesi için makul ölçüde (asgari) üretim faaliyeti yapılması şartı getirilecek.
Kanunla, idari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere, geriye doğru 3 yıllık dönemlerde yaptığı toplam üretim miktarı projede beyan edilen yıllık üretim miktarının yüzde 30'undan daha az olması durumunda ruhsat sahiplerine verilen 77 bin 632 Türk lirası idari para cezasını içeren hüküm ile 5 yıl içinde 2 defa idari para cezası uygulanması halinde ruhsat iptal edilmesine ilişkin hüküm de Kanun metninden çıkarılıyor.
EN ÇOK TARTIŞILAN 11. MADDE’DE KISMİ DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI
Teklifin en çok eleştirilen düzenlemesi olan 11. madde, zeytinlik alanlarda ülkenin elektrik ihtiyacına yönelik maden faaliyetlerine izin veriyor. Aynı zamanda bu teklif, taşınmazları kamulaştırılan vatandaşların zeytinlik alanlarının uygun bedelle madencilik firmaları tarafından kiralanmasının önünü açıyor. Tepkiler üzerine 11'inci maddede bazı değişiklikler yapıldı.
Teklifin ilk halinde şirketlere faaliyet yürütülecek alan ile eş değer büyüklükte zeytin sahası tesis etme zorunluluğu getirilmişti. AK Parti milletvekilleri tarafından verilen önerge ile 11. maddenin metni değiştirildi. Kabul edilen değişikliğe göre ise şirketlerin tesis etmek zorunda oldukları zeytin sahaları, taşınan ve taşınamayan zeytin ağacı sayısının en az iki katı zeytin ağacından oluşmak zorunda.
Bununla birlikte zeytinliği kamulaştırılan arazi sahiplerinin yeni zeytin bahçeleri tesisi ve taşınması için arazi tahsisine yönelik önerilerde de değişiklik yapıldı. Teklifin ilk halinde bu arazilerin rayiç bedel üzerinden 10 yıl süreyle kiralanmasına izin veriliyordu. Kabul edilen önergeye göre ise bu bedel Harçlar Kanunu'nun, "Kayıtlı değer, emlak vergisi değeri" başlıklı 63'üncü maddesine göre belirlenen harca esas değerin yüzde biri olarak hesaplanacak. Ayrıca araziler bu bedel üzerinden 20 yıl süre ile doğrudan kiralanabilecek. Kira süresi sonunda da bakım yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süreleri 10'ar yıl süreyle uzatılabilecek.
