Suriye'de iç savaşın sona erdiği 8 Aralık 2024 tarihinden bu yana yaklaşık 600 bin Suriyeli ülkesine döndü. Buna rağmen Türkiye'de geçici koruma statüsü kapsamında kalan Suriyeli sayısı 2 milyon 370 bin olarak kayıtlara geçti. Güvenlik bürokrasisi tarafından daha önce atılan adımların dönüşleri hızlandırmada yeterli etki yaratmadığı değerlendirildi.
Sürecin hızlandırılması amacıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a Avrupa ülkelerindeki uygulamalara benzer şekilde geçici koruma statülerinin tek seferde kaldırılması önerildi. Ancak Erdoğan'ın Türkiye'nin başından beri benimsediği gönüllü geri dönüş ilkesini hatırlatarak zorlayıcı tedbirlere karşı çıktığı belirtildi. Bu doğrultuda geçici koruma statüsünün aşamalı olarak sona erdirilmesi ve dönüşlerin kademeli tedbirlerle teşvik edilmesi kararlaştırıldı.
ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETLERİ SONA ERDİ
Düzenlemelerin ilk adımı olarak geçici koruma altındaki Suriyelilere sunulan ücretsiz sağlık hizmetleri kaldırıldı. Yeni yıl itibarıyla sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyen Suriyelilerin katkı payı ödemesi zorunlu hale getirildi. Güvenlik kaynakları, bu uygulamanın gönüllü geri dönüş kararlarını olumlu yönde etkileyeceği görüşünde.
Bir sonraki aşamada geçici koruma statülerinin kademeli olarak kaldırılması planlanıyor. İlgili bakanlıklar ve kurumlar yeni düzenlemeler üzerinde koordinasyon halinde çalışıyor. Bu kapsamda dönüşleri teşvik etmek amacıyla Birleşmiş Milletler fonlarının devreye alınması da öngörülüyor.
İKAMET İZNİ ŞARTLARI SIKILAŞTIRILACAK
Geçici koruma statüsü sona eren Suriyelilerin Türkiye'de kalabilmesi için ikamet izni alması gerekecek. İkamet izni başvurularında sıkı kriterler uygulanacak. Güvenlik kaynaklarına göre düzenli iş, uygun konut, geçerli kira sözleşmesi, sağlık sigortası ve yeterli maddi imkan gibi şartlar aranacak.
Bu kriterleri karşılayamayanların ülkelerine dönmesi beklenecek. Şartları sağlamadan Türkiye'de kalanlar ise kaçak statüsüne düşecek. Uygulamaların genel olarak geri dönüş sürecini hızlandırması hedefleniyor.
