Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER), İztuzu Kumsalı’nda düzenlenen törenle yedi caretta caretta deniz kaplumbağasını doğal yaşam alanlarına uğurladı. Türkiye’de ilk kez yerli üretim uydu takip cihazlarıyla izlenecek olan kaplumbağalar, doğa koruma çalışmalarına yeni bir boyut kazandırdı.
YERLİ TEKNOLOJİYLE TAKİP BAŞLADI
Plan-S firması tarafından geliştirilen uydu takip cihazları, deniz kaplumbağalarının göç yollarını, yaşam alanlarını ve farklı habitatlardaki davranışlarını detaylı bir şekilde izleme imkânı sunuyor. Bu cihazlar sayesinde kaplumbağaların hareketleri uzun süreli olarak takip edilecek ve elde edilen veriler, türün korunması ile ekosistem yönetiminde kullanılacak. Proje, yerli teknolojinin çevre koruma alanındaki kullanımına örnek teşkil ediyor.
TÖRENDE YOĞUN KATILIM
İztuzu Kumsalı’nda gerçekleştirilen törene Muğla Valisi Dr. İdris Akbıyık, PAÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmud Güngör, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Hamdi Şükür Kılıç, Ortaca Kaymakamı Kenan Aktaş ve Belediye Başkanı Evren Tezcan’ın yanı sıra protokol üyeleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, uluslararası konuklar ve çok sayıda davetli katıldı. Törende, çocukların kaplumbağaları denize bırakırken yaşadığı heyecan, etkinliğe renk kattı. Katılımcılar, kaplumbağaların mavi sulara dönüşünü coşkuyla izledi.
REKTÖR GÜNGÖR: “DOĞAYI KORUMAYA DEVAM EDECEĞİZ”
PAÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmud Güngör, törende yaptığı konuşmada, merkezin çalışmalarını anlattı: “Tuğba adlı kaplumbağamız, 6 yıl önce burada tedavi edilip denize bırakılmış ve Adriyatik’e kadar yolculuk yapmıştı. Bu yıl tekrar merkezimize geldi, tedavi edildi ve üzerine yeniden uydu cihazı yerleştirilerek denize uğurlandı. Bu yıl 23 kaplumbağa tedavi edildi; 4’ü daha önce, 7’si bugün denize bırakıldı.” Güngör, yıl sonuna kadar 13-14 kaplumbağanın daha doğal ortamına dönmesinin hedeflendiğini belirtti.
YEDİ KAPLUMBAĞA, YEDİ HİKÂYE
Denize bırakılan yedi kaplumbağanın her biri farklı sağlık sorunlarından kurtularak mavi sulara geri döndü. Yağmur Ege (36-41 yaş), solunum sistemi enfeksiyonu ve dalış problemi nedeniyle iki ay önce merkeze getirildi; özel solunum terapileri ve dalış egzersizleriyle sağlığına kavuştu. Tuba-2025 (45-50 yaş), 2019’da tedavi edilip uydu cihazıyla izlenmiş, Akdeniz’de en uzun süre takip edilen kaplumbağa olmuştu; bu yıl kabuk deformasyonu ve parazit enfeksiyonu tedavi edilerek yeniden denize bırakıldı. Atlas (45-50 yaş), sol arka yüzgeci ampute halde bulundu ve yüzme yetisini geri kazandı.
Cosmos (21-26 yaş), yanlış beslenme sonucu zayıflayan dalış reflekslerini bir yıllık doğal beslenme protokolüyle geri kazandı ve yerli uydu cihazıyla takip edilecek. Nilgün (22-27 yaş), plastik atık tüketiminden kaynaklanan sindirim sistemi enfeksiyonundan 10 ayda kurtuldu. Balım (24-29 yaş), sağ ön kolu ampute halde merkeze getirildi; fizyoterapi ve özel diyetle sağlığına kavuştu. Elsa (7-8 yaş), yeşil deniz kaplumbağası olarak yoğun parazit enfeksiyonundan tedavi edilerek bağışıklığı güçlendirildi.
17 YILDA 370 KAPLUMBAĞA KURTARILDI
DEKAMER Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska, merkezin 17 yıllık çalışmaları hakkında bilgi verdi: “Bugüne kadar 630 deniz kaplumbağası merkeze getirildi ve 370’i sağlığına kavuşarak denize bırakıldı.” Kaska, 1988’den beri sürdürülen yuva koruma çalışmalarının kesintisiz devam ettiğini, yerli teknoloji ve uluslararası iş birlikleriyle kaplumbağaların hem karada hem denizde korunmasının hedeflendiğini belirtti. Merkez, bilimsel verilerle tür koruma çalışmalarına katkı sağlıyor.
DOĞA KORUMA İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM
İztuzu Kumsalı’ndan mavi sulara uğurlanan bu yedi kaplumbağa, deniz ekosisteminin korunması ve bilimsel veri üretimi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Yerli uydu cihazlarının kullanımı, Türkiye’nin doğa koruma ve teknoloji alanındaki yetkinliğini ortaya koyuyor. Proje, gelecek nesiller için deniz kaplumbağalarının yaşam alanlarının korunmasına yönelik umut verici bir örnek sunuyor.
