Pamukkale Üniversitesi (PAÜ), elektrikli araçlar için yenilikçi bir motor teknolojisi geliştirmek üzere önemli bir adım attı. TÜBİTAK-ARDEB 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı tarafından desteklenen “Elektrikli Araçlar İçin Yüksek Hızlı Senkron Relüktans Motor Tasarımı ve Uygulaması” projesi, daha verimli, çevre dostu ve maliyet etkin motorlar üretmeyi amaçlıyor. Proje, Türkiye’nin elektrikli araç teknolojisindeki yerli üretim kapasitesini güçlendirmeyi hedefliyor.
GECE GÜNDÜZ ÇALIŞIYORLAR
Projenin yürütücüsü PAÜ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yusuf Öner, ekibiyle birlikte elektrikli araçların geleceğini şekillendirecek yenilikçi bir motor tasarımı üzerinde çalışıyor. Projede, PAÜ Teknoloji Fakültesi Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Sinan Aksöz ile Çardak OSB Meslek Yüksekokulu Elektronik ve Otomasyon Bölümü’nden Öğr. Gör. Metin Ersöz de yer alıyor. TÜBİTAK-ARDEB 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı tarafından finanse edilen bu çalışma, PAÜ bünyesinde yeni kurulacak Elektrikli Araçlar İleri Araştırma ve Test Laboratuvarı’nın da temelini atıyor.
“O MOTORU GELİŞTİRİYORUZ”
Prof. Dr. Yusuf Öner, projenin önemini vurgulayarak, “Özellikle Türkiye’de elektrikli araç teknolojilerine yönelik önemli bir adım daha atıldı. Yerli ve milli imkanlarla yüksek verimli, mıknatısa ihtiyaç duymayan, çevreci ve maliyet avantajı sunan motorların geliştirilmesi hedeflerimiz var” dedi. Geleneksel elektrik motorlarının pahalı nadir elementlerden yapılan kalıcı mıknatıslara bağımlı olduğunu belirten Öner, bu durumun maliyetleri artırdığını ve tedarik zincirinde riskler yarattığını ifade etti. Öner; “Elektrikli araç üreten firmaların son yıllarda mıknatıs oranını azaltmalarının en temel nedeni, motor bileşen maliyetlerindeki artış ve bu maliyetlerin sürekli değişkenlik göstermesidir. Ülkemizin nadir elementler konusunda dışa bağımlı olması ve bu elementlerin motor üretiminde kritik girdi oluşturması nedeniyle, gelecekte elektrikli araçlarda mıknatıssız motorların tercih edilmesi stratejik bir gereklilik olarak değerlendirilmelidir” şeklinde konuştu.
SORUNLARI KÖKTEN ÇÖZECEKLER
Proje kapsamında geliştirilen senkron relüktans motor tasarımı, geleneksel motorlardaki sorunları kökünden çözmeyi amaçlıyor. Bu motorlar, rotorlardaki manyetik laminasyonlar nedeniyle oluşan kayıpları minimize ederek stator ve rotor arasındaki manyetik etkileşimi optimize ediyor. Prof. Dr. Öner, “Nadir elementli mıknatıslara ihtiyaç duymayan bu özgün tasarım sayesinde maliyetlerin düşürülmesi, motorun manyetik ve manyetik olmayan bölgelerinin düzenlenmesiyle manyetik devrenin optimize edilmesi öngörülmektedir. Böylelikle motorun daha verimli, güçlü ve yüksek hızlarda çalışması mümkün olacaktır” açıklamasında bulundu.
DIŞA BAĞIMLILIĞA SON VERECEKLER
Yeni tasarımın, yüksek hızlara ulaşabilen, enerji verimliliği yüksek ve seri üretime uygun bir yapıda geliştirilmesi planlanıyor. Bu yenilikçi yaklaşım, Türkiye’nin elektrikli araç sektöründeki dışa bağımlılığını azaltmayı ve rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. Küresel iklim değişikliğiyle mücadelede elektrikli araçların rolü giderek artarken, mıknatıssız motor teknolojisi çevre dostu bir alternatif sunuyor. Nadir elementlerin madenciliği sırasında oluşan çevresel tahribat ve yüksek karbon ayak izi göz önüne alındığında, bu proje sürdürülebilirlik açısından da büyük önem taşıyor. Ayrıca, maliyet avantajı sayesinde yerli üreticilerin uluslararası pazarda daha rekabetçi hale gelmesi bekleniyor.
Projenin sonuçları, elektrikli araç motorlarının geleceğini şekillendirecek önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. PAÜ’nün bu hamlesi, Türkiye’nin Ar-Ge ekosistemini güçlendirirken, genç mühendis ve araştırmacılara ilham kaynağı olabilir.
“LABORATUVAR FAALİYETE GEÇECEK”
Prof. Dr. Öner, projenin tamamlanmasıyla laboratuvarın da faaliyete geçeceğini belirterek, “Günümüz elektrikli araçlarına katkı sağlayacak yeni motor teknolojileri ve tasarımları geliştirilecek. Bu, ülkemizin teknolojik bağımsızlığına yönelik kritik bir yatırım” dedi.
