Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Hastaneleri İç Hastalıkları Anabilim Dalı/Romatoloji Bilim Dalı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Firdevs Ulutaş, 7 Mayıs Ankilozan Spondilit Günü dolayısıyla önemli açıklamalarda bulundu. “Ankilozan Spondilit (AS), omurgayı ve sakroiliak eklemleri tutan, tedavi edilmediğinde omurgada kalıcı hareket kısıtlılığı oluşturan iltihaplı bel romatizması olarak halk arasında bilinir,” diyen Ulutaş, hastalığın genellikle genç yaşlarda ortaya çıktığını belirtti. Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülen hastalığın, yetişkin nüfusun yaklaşık yüzde 0,5’ini etkilediği ifade edildi. Genetik yatkınlığın hastalıkta önemli bir rol oynadığı, ailede AS öyküsü bulunan bireylerde şüphelenilmesi gerektiği vurgulandı.
ERKEN TANI HAYAT KALİTESİNİ ARTIRIYOR
Dr. Öğr. Üyesi Firdevs Ulutaş, hastalığın tanısında gecikmelerin sık yaşandığını ve bunun temel nedeninin hem hastalar hem de ilk değerlendirmeyi yapan hekimlerde farkındalık eksikliği olduğunu belirtti. “Ankilozan Spondilit, 3 aydan uzun süren bel, kalça ve/veya sırt ağrısı varsa, ağrı dinlenmeyle artıyor, hareketle azalıyor ve sabahları 30 dakikadan uzun süren bel tutukluluğu oluyorsa, genç yaşta ilk akla getirilmesi gereken hastalıktır,” dedi. Manyetik Rezonans (MRI) görüntülemenin yaygınlaşmasıyla, radyografik hasar oluşmadan erken tanı konulan hasta sayısının arttığını ifade eden Ulutaş, erken dönemde inflamasyonun baskılanmasının omurga hasarını önleyebileceğini vurguladı.
HANGİ BELİRTİLER ŞÜPHE UYANDIRMALI?
Hastalığın sadece omurgayla sınırlı kalmadığını belirten Dr. Ulutaş, periferik eklemlerde (kalça ve omuz dışındaki uzuv eklemleri) ve entezis alanlarında (tendon ve bağların kemiklere bağlandığı bölgeler) da tutulum görülebileceğini aktardı. Diz gibi büyük eklemlerde şişme, hareketsizlik sonrası topuk ağrıları, üveit (göz iltihabı), psöriyazis (cilt bozukluğu) ve inflamatuar bağırsak hastalıklarının AS ile ilişkilendirilebileceği belirtildi. Bu belirtilerin varlığında hastaların vakit kaybetmeden bir romatoloji uzmanına başvurması gerektiği ifade edildi.
SİGARAYI BIRAKMAK TEDAVİDE KRİTİK
Dr. Öğr. Üyesi Firdevs Ulutaş, AS tedavisinde erken teşhis, düzenli egzersiz ve uygun ilaç kullanımının hayati önem taşıdığını vurguladı. “Tanı alan hastaların sigarayı bırakmalarının olumlu etkisi tartışılmaz düzeyde büyüktür,” diyerek sigara kullanımının hastalığın seyrini kötüleştirdiğine dikkat çekti. Kronik iltihabi bir hastalık olan AS’nin tedavi ve takip sürecinin, hasta ve hekim iş birliğiyle yürütülmesi gerektiğini belirten Ulutaş, hastaların hekim önerisi olmadan tedaviyi kesmemesi gerektiğini ifade etti. Erken teşhis ve uygun tedaviyle hastaların sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürebileceği vurgulandı.
FARKINDALIK ERKEN TANIDA ANAHTAR
Dr. Ulutaş, Ankilozan Spondilit’in yol açabileceği omurga deformiteleri ve kamburluk gibi komplikasyonların önlenmesi için toplumsal farkındalığın artırılması gerektiğini belirtti. “AS ile ilgili hastaların ve tüm hekimlerin farkındalığının artması, erken tanı ve tedavinin yönetilmesinde önemli rol oynar,” dedi. Uzun süreli bel ağrısı, sabah tutukluğu ve hareketle azalan ağrılar gibi belirtileri olan bireylerin, bu şikayetleri ciddiye alarak bir uzmana başvurması önerildi.
